II. Definitions
- Chronic Pancreatitis
- Permanent, progressive Pancreas tissue destruction with secondary dysfunction
III. Epidemiology
- Incidence: 4-12 per 100,000 per year, U.S.
- More common in men (by factor of 1.5-3 fold)
- Age of onset: 35-55 years old
IV. Pathophysiology
- Recurrent episodes of Acute Pancreatitis with exaggerated inflammatory response
- Profibrotic response persists with secondary pancreatic Collagen deposition and fibrosis
- Pain episodes may resolve once pancreatic function fails completely
V. Causes
- Chronic Alcoholism (most common U.S. cause, up to 70% of cases)
- Idiopathic (25% of cases)
- Autoimmune Pancreatitis (5-6% of cases)
- Hypertriglyceridemia
- Hyperparathyroidism or Hypercalcemia
- Hemochromatosis
- Hereditary Pancreatitis (most common in children)
- Cystic Fibrosis
- Various Autosomal Dominant and recessive genetic defects
- Occult neoplasm or other causes of pancreatic obstruction
- Chronic Renal Failure
- Medications
- Severe, recurrent Pancreatitis
- Severe acute or recurrent Pancreatitis with Pancreas necrosis
- Post-radiation
- Vascular ischemia
- Anatomic abnormalities
- Sphincter of odi dysfunction
- Pancreas divisum
VI. Symptoms
-
Abdominal Pain (80-90% of cases)
- Chronic, recurrent and disabling Abdominal Pain
- Midepigastric postprandial pain with radiation to the back
- Relieved on sitting upright or leaning forward
- Worse when eating
-
Bowel malabsorption (once only 10% of exocrine function remains)
- Steatorrhea
- Weight loss
- Hyperglycemia (and Diabetes Mellitus)
- Vitamin Deficiency (uncommon)
- Deficiency of Vitamins A,D,E,K
- Vitamin B12 Deficiency
VII. Labs: Standard
-
Pancreatic Enzymes
- Serum Amylase normal
- Serum Lipase normal
- Contrast with at least a 3 fold increase over normal in Acute Pancreatitis
-
Liver Function Tests
- Increased Serum Bilirubin and Alkaline Phosphatase if biliary obstruction present
-
Stool studies (Late findings)
- Steatorrhea (abnormal if fecal fat concentration >9.5% or >7 grams/day)
- Fecal elastase (Abnormal if <200 mcg/gram of stool)
- Serum Electrolytes (including Serum Calcium)
- Evaluate for Hyperparathyroidism (Hypercalcemia)
-
Fasting Glucose (or Hemoglobin A1C)
- Glucose Intolerance or Diabetes Mellitus (50% of patients)
- Serum Lipids
- Evaluate for Hypertriglyceridemia
-
Complete Blood Count
- May suggest infectious cause
- Autoimmune markers (consider)
- IgG4 Serum Antibody
- Antinuclear Antibody (ANA)
- Rheumatoid Factor (RF)
- Erythrocyte Sedimentation Rate (ESR)
- C-Reactive Protein (C-RP)
VIII. Labs: Pancreatic Exocrine Function
- Indications
- Evaluate for pancreatic exocrine insufficiency
- Tests are expensive (and in some cases invasive)
- Not recommended for routine workup
- May be indicated in non-diagnostic evaluation or on specialty Consultation
- Available tests
- Serum trypsinogen
- Abnormal if <20 ng/ml
- Fecal elastase
- Abnormal if <200 mcg/g stool
- High False Positive Rate (Test Sensitivity: >65%, Test Specificity: 55%)
- Fecal fat
- Requires 72 hour collection on 100 g fat/day diet
- Abnormal if >7 g/day
- Secretin Stimulation Test (most accurate test for pancreatic exocrine insufficiency)
- Peak bicarbonate concentration abnormal if <80 mEq/L in duodenal secretions
- Serum trypsinogen
IX. Differential Diagnosis
- Common
- Acute Cholecystitis
- Choledocolithiasis (Common Bile Duct Stone)
- Acute Pancreatitis
- Mesenteric Ischemia
- Peptic Ulcer Disease
- Pancreatic Carcinoma
- Other Causes
X. Imaging
- Abdominal XRay
- Pancreatic calcifications (30-60% of cases)
-
CT Abdomen (preferred first-line test)
- Pancreatic Pseudocyst
- Pancreatic duct dilatation (detects down to 7 mm duct dilitation)
- Pseudoaneurysm
- Pancreatitic necrosis
- Pancreatic parenchymal atrophy
- Pancreatic Mass
- Obtain tri-phasic pancreatic CT if Pancreatic Cancer is suspected
- Abdominal MRI and MR Cholangiopancreatography (MR/MRCP)
- Indicated for non-diagnostic CT imaging
XI. Diagnosis
- Endoscopic Ultrasound
- Preferred over ERCP due to much lower complication rate and high sensitivity
- Can be combined withg FNA biopsy to evaluate mass lesions for malignancy
-
Endoscopic Retrograde Cholangiopancreatography (ERCP)
- Irregular dilation of main pancreatic duct
- Pruning of pancreatic duct branches
- Complications include Acute Pancreatitis, gastrointestinal Hemorrhage and Ascending Cholangitis
XII. Evaluation
- History, exam and laboratory findings consistent with Chronic Pancreatitis
- No findings of Acute Pancreatitis
- Differential Diagnosis considered
- Diagnosis
- Step 1: Start
- CT Abdomen with contrast
- Step 2: If non-diagnostic CT
- Abdominal MR/MRCP
- Step 3: If non-diagnostic MR/MRCP or if pancreatic mass identified requiring biopsy
- Endoscopic Ultrasound (and if indicated, biopsy)
- Step 4: If non-diagnostic endoscopic Ultrasound
- Obtain Pancreatic Exocrine function Tests
- Step 5: If non-diagnostic Pancreatic Exocrine function Tests
- Step 1: Start
XIII. Management: Medical
- Treat exacerbations as in Acute Pancreatitis
- Pain control
- Acetaminophen (Tylenol)
- NSAIDs
- Other-non-Opioids
- Tricyclic Antidepressants (e.g. Amitriptyline)
- SNRI (e.g. Venlafaxine, Duloxetine)
- Gabapentin or Pregabalin
- Cautious use of opiods
- High abuse potential and common outcome in chronic cases
- Denervation
- Celiac Nerve Block
- Transthoracic splanchniectomy
- Avoid exacerbating factors
- Dietary changes
- Follow Low Fat Diet
- Eat smaller meals
- Malabsorption Management (if steatorrhea)
- Pancreatic Enzyme Replacement
- Give 40,000 units of Lipase
- Proton Pump Inhibitor (or H2 Blocker)
- Consider one-time DEXA Scan (as well as Vitamin D level)
- Other Vitamin Supplementation (esp. fat soluble Vitamins, ADEK and B12)
- Pancreatic Enzyme Replacement
- Treat comorbid conditions
- Diabetes Mellitus (common)
- Typically requires Insulin
- Major Depression (common)
- Antidepressants (e.g. SSRIs)
- Diabetes Mellitus (common)
- Avoid non-indicated medications
XIV. Management: Procedures
-
Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy
- Consider in high pancreatic stone burden
- ERCP Indications
XV. Management: Surgery
- Performed in up to 50% of longstanding Chronic Pancreatitis cases
- Surgical Indications
- Intractable pain refractory to ERCP and other measures (most common indication)
- Suspected Pancreatic Cancer
- Compression from surrounding tissue
- Biliary or pancreatic strictures
- Duodenal stenosis
- Pseudocysts refractory to endoscopic drainage
- Peritoneal or pleural fistulas
- Vascular complications (including Hemorrhage)
- Surgical procedures: Decompression for large duct disease
- Lateral pancreaticojejunostomy (most common)
- Longterm pain relief in >60% of patients
- Cystenterostomy (for pseudocyst)
- Sphincterotomy or spinchteroplasty
- Lateral pancreaticojejunostomy (most common)
- Surgical procedures: Resective for pancreatic tumor or small duct disease
- Whipple Procedure or Pancreatoduodenectomy (most common surgery for Chronic Pancreatitis)
- Pain relief in 85% of Chronic Pancreatitis cases and <3% mortality
- Total pancreatectomy
- Procedure of last resort (high complication rate, poor efficacy in pain relief)
- Performed with autologous islet cell transplant
- Whipple Procedure or Pancreatoduodenectomy (most common surgery for Chronic Pancreatitis)
XVI. Complications
- Recurrent Acute Pancreatitis
- Chronic Abdominal Pain
- Narcotic Addiction (secondary to Chronic Pain)
-
Vitamin B12 Malabsorption
- More common with Alcoholism, Cystic Fibrosis\
-
Diabetes Mellitus
- Occurs in most patients within 5 years of onset Chronic Pancreatitis
- Non-Diabetic Retinopathy
- Osteoporosis (>23% of patients)
- Weight loss (>40% of patients)
- Gastrointestinal Bleeding
- Pancreatic carcinoma (very high risk, >25% of cases)
- Consider screening hereditary Pancreatitis patients starting at age 40 years old
- Screening with endoscopic Ultrasound, CT Abdomen, or ERCP
- Subcutaneous Fat Necrosis
- Pseudocyst
- Malabsorption and steatorrhea (>10%)
- Biliary duct, duodenal or gastric obstruction
- Pancreatic fistula (Ascites, Pleural Effusion)
- Pseudoaneurysm (esp. splenic artery)
- Fat soluble Vitamin Deficiency (Vitamins A, D, E, K) - rare
XVII. References
- Forsmark in Feldman (2006) Sleisenger & Fordtran's Gastrointestinal and Liver Disease, Chap 57
- Ahmad (2006) Curr Probl Surg 43: 127-238 [PubMed]
- Barry (2018) Am Fam Physician 97(6): 385-93 [PubMed]
- Fry (2007) Am J Surg 194: S45-S52 [PubMed]
- Nair (2007) Am Fam Physician 76: 1679-94 [PubMed]
Images: Related links to external sites (from Bing)
Related Studies
Definition (NCI) | A chronic inflammatory process causing damage and fibrosis of the pancreatic parenchyma. Signs and symptoms include abdominal pain, malabsorption and diabetes mellitus. |
Definition (MSH) | INFLAMMATION of the PANCREAS that is characterized by recurring or persistent ABDOMINAL PAIN with or without STEATORRHEA or DIABETES MELLITUS. It is characterized by the irregular destruction of the pancreatic parenchyma which may be focal, segmental, or diffuse. |
Concepts | Disease or Syndrome (T047) |
MSH | D050500 |
ICD9 | 577.1 |
ICD10 | K86.1 |
SnomedCT | 123289004, 15974001, 155835007, 197462002, 235494005, 233870001, 234689009 |
English | PANCREATITIS CHRONIC, PANCREATITIS RELAPSING, Pancreatitis recurrent, Pancreatitis, Chronic, chronic relapsing pancreatitis, chronic pancreatitis (diagnosis), chronic pancreatitis, chronic relapsing pancreatitis (diagnosis), Pancreatitis chronic, Pancreatitis relapsing, Relapsing chronic pancreatitis, Chronic pancreatitis NOS, Pancreatitis, Chronic [Disease/Finding], recurrent pancreatitis, pancreatitis chronic, Chronic pancreatitis, Recurrent pancreatitis, Relapsing pancreatitis, CP - Chronic pancreatitis, Chronic pancreatitis (disorder), Recurrent pancreatitis (disorder), Relapsing pancreatitis (disorder), chronic; pancreatitis, relapsing, chronic; pancreatitis, pancreatitis; chronic, relapsing, pancreatitis; chronic, pancreatitis; recrudescent [Brill-Zinsser], pancreatitis; relapsing, recrudescent [Brill-Zinsser]; pancreatitis, relapse; pancreatitis, Chronic pancreatitis, NOS, Chronic pancreatitis (disorder) [Ambiguous], Relapsing pancreatitis -RETIRED-, Pancreatitis, recurrent, Pancreatitis, relapsing, Chronic Pancreatitis, Pancreatitis;chronic |
Italian | Pancreatite recidivante, Pancreatite cronica |
Dutch | pancreatitis recidief, chronische pancreatitis, chronisch; pancreatitis, met relaps, chronisch; pancreatitis, pancreatitis; chronisch, met relaps, pancreatitis; chronisch, pancreatitis; met relaps, pancreatitis; recidiverend, recidiverend; pancreatitis, relaps; pancreatitis, pancreatitis chronisch, pancreatitisrecidivering |
French | Pancréatite récidivante, PANCREATITE A RECHUTE, PANCREATITE CHRONIQUE, Pancréatite à rechutes, Pancréatite chronique |
German | chronische Pankreatitis, rezidivierende Pankreatitis, PANKREATITIS CHRONISCH, PANKREATITIS REZIDIV, Pankreatitis Rezidiv, Pankreatitis chronisch, Chronische Pankreatitis, Pankreatitis, chronische |
Portuguese | Pancreatite recidivante, PANCREATITE CRONICA, PANCREATITE RECIDIVANTE, Pancreatite recorrente, Pancreatite crónica, Pancreatite Crônica |
Japanese | 再発性膵炎, マンセイスイエン, サイハツセイスイエン, 慢性膵炎, 膵炎-慢性, 膵頭部限局性特殊型慢性膵炎, グルーブ膵炎 |
Swedish | Bukspottkörtelinflammation, kronisk |
Finnish | Krooninen haimatulehdus |
Russian | PANKREATIT KHRONICHESKII, ПАНКРЕАТИТ ХРОНИЧЕСКИЙ |
Spanish | PANCREATITIS CRONICA, PANCREATITIS RECURRENTE, pancreatitis indolora, pancreatitis recurrente - RETIRADO -, pancreatitis recurrente - RETIRADO - (concepto no activo), pancreatitis crónica (concepto no activo), pancreatitis crónica (trastorno), pancreatitis crónica, pancreatitis recidivante (trastorno), pancreatitis recidivante, pancreatitis recurrente (trastorno), pancreatitis recurrente, Pancreatitis recurrente, Pancreatitis crónica, Pancreatitis Crónica |
Czech | Chronická pankreatitida, Recidivující pankreatitida, Relabující pankreatitida, pankreatitida chronická, chronická pankreatitida |
Polish | Przewlekłe zapalenie trzustki, Zapalenie trzustki przewlekłe |
Hungarian | Chronikus pancreatitis, Visszatérő pancreatitis, Idült pancreatitis |
Norwegian | Kronisk pankreatitt |